«پایتخت» به مردم مازندران توهین نمی‌کند

پایتخت 2 هم مانند سری اول این مجموعه موفق شده طرفداران فراوانی را در عید امسال پای تلویزیون بكشاند و طبیعی هم هست كه نظرات فراوانی نسبت به این مجموعه ابراز می‌شود. در این نوشتار قصد ندارم چندان  از نظر تكنیكی و كیفی به این مجموعه بپردازم، بلكه  می‌خواهم به عنوان یك شمالی و مازندرانی، به اهمیت استثنایی این دو مجموعه در نشان دادن فرهنگ مردم این خطه از كشور اشاره كنم. به شخصه به یاد ندارم كه هیچ مجموعه‌ تلوزیونی ساخته شده چنین به خوبی و درستی، لهجه مازنی را در گفتوها اجرا كرده باشد.

لهجه مازنی بازیگران هر دو مجموعه، به‌ویژه «محسن تنابنده»، كاملا درست و قابل باور برای بومی‌های شمال كشور بوده‌است. عكس‌العمل‌ها و رفتار‌ها دقیق و درست است و به‌وضوح قشر روستایی از مردمان شمال كشور را نشان می‌دهد. این اجرای درست لهجه و رفتار را در هر دو مجموعه به خوبی می‌توان مشاهده كرد. لوكیشن و فضای استفاده شده كاملا درست و در خدمت این هدف است. حتی استفاده از بازیگران و نابازیگران بومی هم به‌دقت انجام شده‌است. اما نكته اصلی این‌ها نیست. برخلاف نظر برخی كه ادعا می‌كنند پایتخت مازندرانی‌ها و لهجه آن‌را مسخره می‌كند، در هر دو سری از این سریال نكات فراوان مثبتی از این فرهنگ و مردم گنجانده شده‌است.

اول: «نقی» و خانواده‌اش انسان‌هایی مهربان هستند كه همیشه سعی در انجام كار خیر و كمك به دیگران دارند. چه در قسمت اول و چه در قسمت دوم، با وجود مشكلات و گرفتاری‌هایشان، در حد توان خود برای كمك به دیگران حاضر هستند. نمونه بارزش كمك به برگزاری مراسم عروسی در خانه سالمندان در همین سری جدید است. سادگی و صفای روح در برابر بی‌رحمی و بی‌تفاوتی شهری در این خانواده دیده می‌شود.

دوم: با وجود این سادگی كه به آن اشاره شد و باعث می‌شود در جاهایی اشتباه كنند و سرشان كلاه رود و موقعیت‌های كمیك فراوانی به‌وجود آورد، آن‌ها به هیچ عنوان انسانهایی هالو واحمق نیستند. «نقی» با این‌كه سواد درست و حسابی ندارد، اما با زرنگی و حساب‌گری خاص، و از طرف دیگر با اصرار و پایمردی كه یكی از ویژگی‌های مردم شمال است، به هر قیمتی شده حق خود و خانواده‌اش را می‌گیرد. همچنین آن‌ها برای خود ارزش و احترام فراوانی قایل هستند و حاضر نیستند به هر قیمتی هر كاری را انجام دهند.

سوم: شمالی‌ها فرهنگی شاد دارند كه این‌را كاملا در اشعار و موسیقی آن‌ها می‌توان مشاهده كرد. در هر دو سری از «پایتخت»، این خانواده با همه مشكلات شاد و سرزنده هستند. با هم سوخی می‌كنند و می‌خندند و حتی خیلی زود دعواهایشان را فراموش می‌كنند. در مواجهه با دیگران هم همین روحیه را دارند و همیشه برای جشن و پایكوبی آماده‌اند.

چهارم: خانواده دوستی از بارزترین نكات در نشان دادن این خانواده شمالی‌است. همسر «نقی» كه برخلاف او تحصیل‌كرده است – كه همین نشان از تفكرات درست در این فرهنگ  دارد- با تمام وجود در خدمت پدر شوهر آلزایمری خود است. رفتار‌ها و حرف‌های احساسی كه در این مجموعه می‌بینیم، كه برای مثال می‌توان به واكنش «نقی» هنگام سقوط ماشین «عمو پنجعلی» به دره اشاره كرد، هیچ چیزی را جز عشق و محبت فراوان در این مردم به خانواده نشان نمی‌دهد.

پنجم: اعتقادات دینی و مذهبی قوی از مهم‌ترین نكاتی‌ است كه در این مجموعه از این مردم نشان داده شده‌است. «نقی» كارگر گلدسته سازی است و بهانه سفر همین شور و علاقه آن‌ها برای رساندن یكی از این گلدسته‌ها به صاحبش است. در سری اول هم می‌بینیم كه برای رفتن به مشهد و زیارت حرم امام رضا چطور همه آن‌ها بی‌تابی می‌كنند.

متاسفانه نگاه سطحی و بدون توجه به بسیاری از نشانه‌های موجود در این دو مجموعه، كه به تعدادی از آن‌ها اشاره شد، باعث شده افرادی به آن اعتراض كنند. اما با توجه به بازخورد و واكنش‌هایی كه از بسیاری از شمالی‌ها و به‌خصوص مازندرانی‌ها دیده‌ام، بی هیچ تردید با بهترین مجموعه‌ای طرف هستیم كه به مردم این دیار پرداخته، و بیشترین نزدیكی را با فرهنگ آن‌ها به شكل درست خود دارد.